ZER DA?
Haurrek beraien garapen prozesuan (haurdunaldian, erditze momentuan edo jaio eta gero) alterazio biologiko desberdinak izan ditzakete, eta hau izanez gero, arrisku biologikoaz hitz egiten egongo ginateke.
EZAUGARRIAK
- Haurdunaldian:
- Alterazio kromosomikoak ( Down Sindromea, x ahula …)
- Fetoaren garapenean ematen diren alterazioak: Oxigeno falta, infekzio gaitzak, Nerbio sisteman garapenean nahasteak (Ardatz bifidoa, sortzetiko malformazioak)
Hemen eragina izan ditzaketen faktoreak: familien aurrekariak, adina, amaren osasuna, amaren elikadura, haurdunaldiaren baldintzak, sustantzia toxikoak… dira
- Jaiotze momentuan (etapa perinatala):
Erditze momentuan sor daitezkeen oztopoak, zailtasunak edo baldintza genetikoak: pisu baxua, goiztiartasuna, garuneko odol-jarioak,traumatismoak…
- Jaio eta gero (etapa postnatala):
Gaixotasunak, istripuak , drogak,elikadura desegokia…
- 1.urtean diagnostikatu daitezke garapen nahaste larrienak ( garun paralisia, adimen urritasuna, eta zentzumen urritasunak beraien forma larrietan)
- 2.urtean diagnostikatu daitezke erdi mailakoak eta espektro autista
- 2-4 urteko tarte horretan hizkuntzaren nahasteak, nahaste motore arinak…
- 5 urtetatik aurrera forma arinenak
ESKU HARTZEA
1.mailako prebentzioa:
- Osasun zerbitzuak: Planifikazio familiarra, txerto kanpainak, arrisku faktoreen inguruan informazioa…
- Hezkuntza Zerbitzuak: Familiari zuzendutako formazioa, hitzaldiak, etabar umeei heziketa egokia eskaintzeko.
2.mailako prebentzioa:
- Osasun zerbitzuak:
- Haurdunaldian: Horren jarraipena analisiak, frogak (ekografiak, amniozentesia,biopsia etabar…)
- Jaiotze momentuan: zaintza intentsiboa (inkubadura, jarraipen estuagoak)
- Jaio eta gero: Jarraipen pediatriakoa
- Hezkuntza Zerbitzuak (umea jaio eta gero):
- Umeen garapen ebolutiboaren jarraipena (Alderdi motorea, sozializazioa, hizkuntza, esku-trebetasuna, gorputz trebetasuna)
- Familiekiko harremana
3.mailako prebentzioa
Behar den esku-hartzea martxan jartzea zerbitzu guztietako profesionalak parte hartuz (osasuna, gizarte zerbitzuak eta hezkuntzakoak)
—Informazio osagarria:
-Haizea Levant-en taula http://www.aprevas.org/upload/Temas/Tabladesarrollo.pdf